24. ΟΙ ΝΕΩΣΟΙΚΟΙ

Μεταξύ των αφορώντων την άμυναν της Νήσου Κρήτης συγκαταλέγονται και οι νεώσοικοι, τα συνεργεία (maestranza= εργάτης εργαζόμενος εν τω ναυπηγείω ανεξαρτήτως του είδους της εργασίας του. Σωματείο επαγγελματιών) και οι λιμένες. Περί τούτων θεωρώ επίκαιρον να ομιλήσω ενταύθα, δεδομένου ότι σχετίζονται με τα προηγούμενα περί εξοπλισμού και περί ναυτικού.

Εν τω Βασιλείω της Κρήτης έχει η Υ.Γ (Υμετέραν Γαληνότητα) δύο νεωσοίκους (arsenale= νεώσοικος, ναυπηγείον, ταρσανάς), εκ των οποίων ο εις ευρίσκεται εις Χάνδακα, ο έτερος εις Χανιά, αμφότεροι δε εντός της περιοχής των λιμένων των πόλεων τούτων. Ο νεώσοικος του Χάνδακα έχει 13 αψίδες (θόλους) αποπερατωμένας και 6 ημιτελείς. Την έναρξη της ανεγέρσεώς των έκαμεν ο εκλαμπρότατος προκάτοχός μου, θεμελιώσας τας αψίδας ταύτας εις την θάλασσαν, όπισθεν του λιμένος και της ανατολικής πλευράς του παλαιού νεωσοίκου.

ZUANNE MOCENIGO, RELAZIONE PRESENTATA NELL'ECCELLENTISSIMO CONSIGLIO NEL 17 APRILE M.D.LXXXIX., Μετάφραση Στέργιου Γ. Σπανάκη, ΜΝΗΜΕΙΑ ΤΗΣ ΚΡΗΤΙΚΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ, Τόμος Ι, σελ. 167, ΒΙΚΕΛΑΙΑ ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ 1940