5. ΠΡΟΜΑΧΩΝΑΣ ΤΟΥ ΜΑΡΤΙΝΕΓΚΟ
Ο προμαχþνας του ΜαρτινÝγκο παρ' üλο που θεμελιþθηκε στο πιο ψηλü σημεßο της πολιτεßας εßναι στ´ αλÞθεια τüσο χαμηλÜ σε σýγκριση με τις υψηλÝς θÝσεις που εßναι απÝξω, που απü μερικÜ υψþματα τα οποßα βρßσκονται απÝναντι στα υψþματα του προμαχþνα ΒηθλεÝμ μποροýν να προσβÜλλουν το φροýριο του Ιησοý περνþντας τα βλÞματα των κανονιþν πÜνω απü την πλατεßα του προμαχþνα. Γι' αυτü επειδÞ εκτιμÞθηκε πολý η Üποψη αυτÞ απü τους αρχηγοýς σας του στρατοý αποφασßστηκε το 1591 απü τον εκλαμπρüτατο κýριο ΙωÜννη Μοτσενßγκο, Γενικü ΠροβλεπτÞ, να γßνει Ýνας πýργος στο λαιμü τοýτου του προμαχþνα. Ο πýργος αυτüς Üρχισε να γßνεται. Μα το γενÜρη Ýφυγε η εκλαμπρüτητα του για τα ΧανιÜ για Üλλες υπηρεσßες που του ανÝθεσε η Γαληνüτητα σας και Üφησε σε μÝνα τη φροντßδα. Με τα πληρþματα λοιπüν των τεσσÜρων γαλερþν που εßναι εξοπλισμÝνες στην πüλη αυτÞ και με τους ανθρþπους εκεßνους που μπüρεσα να βρω απü τις αγγαρεßες του τüπου σε διÜστημα ολßγων μηνþν Ýγινε Ýνα μÝρος του Ýργου, πÜνω στο ßσωμα του φρουρßου. Και θα τελεßωνα το Ýργο αυτü μÝσα σε Üλλους τρεις μÞνες αν δεν ευδοκοýσε ο Θεüς να στεßλει στην πüλη εκεßνη την πανοýκλα και πολλÝς Üλλες συμφορÝς που με ανÜγκασαν να διακüψω αμÝσως το Ýργο. ¸φτασε üμως σε τÝτοιο σημεßο που üταν ευδοκÞσει η Γαληνüτητα σας να δþσει διαταγÞ θα τελειþσει σε λßγον καιρü. Δε πρÝπει για κανÝνα λüγο να μεßνει το Ýργο αυτü ατελεßωτο. Γιατß αν δεν τελειþσει ο πýργος εκεßνος μποροýμε να ποýμε πως ο προμαχþνας θα εßναι σαν Ýνα σþμα χωρßς ψυχÞ.
FILIPPO PASQUALIGO, RELAZIONE LETTA NELL' ECCELLENTISSIMO SENATO, 1594, ΜετÜφραση ΣτÝργιου Γ. ΣπανÜκη, ΜΝΗΜΕΙΑ ΤΗΣ ΚΡΗΤΙΚΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ, Τüμος IIΙ, σελ. 5-7, ΒΙΚΕΛΑΙΑ ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ 1953