4. ΠΡΟΜΑΧΩΝΑΣ ΤΟΥ ΠΑΝΤΟΚΡΑΤΟΡΑ

Ο προμαχώνας του Παντοκράτορα αν και φαίνεται πως είναι αρκετά ψηλός γιατί το μέρος κλίνει προς τη θάλασσα είναι θεμελιωμένος σε έδαφος χωμάτινο και σε μια μεγάλη λακκούβα, σε σχέση με τους απ' έξω. Επειδή δε παρουσιάζει άλλη ενίσχυση στην άμυνα του προμαχώνα του Αγίου Ανδρέα εκτός από τα δύο μόνο πυροβολεία διάταξα με την έγκριση του εκλαμπρότατου κόμη Ονόριο Σκόλτι, στην περίοδο της πανούκλας να γίνουν πάνω στο μεσοπύργιο κοντά στα πλευρά του προμαχώνα τέσσερα πυροβολεία χωμάτινα σε δύο επίπεδα που πιστεύεται πως θα μπορέσουν να υπερασπίσουν επάξια τόσο το μέτωπο του προμαχώνα του Αγ. Ανδρέα όσο και την τάφρο και το αντέρεισμα. Είναι αλήθεια ότι εξ' αιτίας της μεγάλης απόστασης από την αιχμή του προμαχώνα μέχρι την πλευρά θα χρειαστούν δυνατά κανόνια ή κολουμπρίνες για να μπορέσουν να εμποδίσουν με τη δύναμη τους του πέρασμα του εχθρού και να φυλαχτούν από την έφοδο. Στο λωβό αυτό του τείχους άρχισεν η κατασκευή της κρηπίδας που μίλησα παραπάνω. Η κρηπίδα αυτή θεμελιώθηκε πάνω σε χωμάτινο έδαφος και παρόλο που φαίνεται σκληρό και πετρώδικο μπορεί να φτυαριστεί. Και στο σημείο αυτό άρχισαν επίσης να κατασκευάζονται οι σύραγγες. Οι σύραγγες αυτές κάτω από τον προμαχώνα τούτο και τον προμαχώνα Βηθλεέμ διατηρούνται αρκετά καλά. Εκείνες όμως που βρίσκονται στον Μαρτινέγκο επειδή είναι σε έδαφος πιο μαλακό καταστράφηκαν ολοκληρωτικά. Στο ίδιο σημείο βρίσκεται και ο προμαχώνας Βηθλεέμ αφού από τη μια κατάσταση στην άλλη δεν παρουσιάζεται καμία διαφορά.

FILIPPO PASQUALIGO, RELAZIONE LETTA NELL' ECCELLENTISSIMO SENATO, 1594, Μετάφραση Στέργιου Γ. Σπανάκη, ΜΝΗΜΕΙΑ ΤΗΣ ΚΡΗΤΙΚΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ, Τόμος IIΙ, σελ. 4-5, ΒΙΚΕΛΑΙΑ ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ 1953