18. Η ΑΜΥΝΑ ΚΑΙ ΤΑ ΦΡΟΥΡΙΑ

Αρχίζων δε εκ Χάνδακος θα αναφέρω πρώτον περί του φρουρίου του Αγίου Δημητρίου (η σημερινή Ακ-Τάμπια). Το εν λόγω φρούριον δεν συνέχεται με την κυρίως πόλιν, συνέχεται όμως με το αντέρεισμα (contrascarpa) του προμαχώνος Βιττούρη. Κείται επί εδάφους σταθερού, ανθεκτικού ως η κρητίς. Γύρωθεν έχει προμαχώνας και μεταπύργια, αναλόγως της τοποθεσίας. Δύο ήσαν αι περί του φρουρίου τούτου γνώμαι, αι οποίαι, εν τούτοις, συνταυτίζονται. Η μια είναι εκείνη η οποία εξετελέσθη, δεδομένου ότι το φρούριον ανηγέρθη κατά τον τελευταίον πόλεμον προς φρούρησιν και υπεράσπισιν της κοιλάδος του Μαρουλά (της σημερινής Χρυσοπηγής) η οπία δεν ήτο ορατή εκ της πόλεως, παρεμβαλλομένου του λόφου εφ' ου ανηγέρθη το φρούριον τούτο, προς τον σκοπόν να μη δυνηθή ο εχθρός ευκόλως, ταχέως και άνευ θυσιών να καταλάβη τον λόφον αυτόν, όπου ευχερώς θα ηδύνατο να εγκαταστήση πυροβολικόν και να προελάση δια χαρακωμάτων και πλαγίων οδών δια να αναγεμίση και πάλιν την τάφρον.

Έχω όμως την γνώμην ότι πρέπει να βελτιώσωμεν το φρούριον τούτο, εάν δεν το κατεδαφίσωμεν, να το ασφαλίσωμεν όσον περισσότερον δυνάμεθα, κατασκευάζοντες τους πύργους (cavallieri) εις τους αυχένας (gole) των προμαχώνων και τας γύρωθεν τάφρους, εν αναλογία προς τας τάφρους του κυρίως φρουρίου της πόλεως, και τέλος να αποκαταστήσωμεν τούτο συμφώνως προς τας απόψεις των ειδημόνων της πολεμικής τέχνης

ZUANNE MOCENIGO, RELAZIONE PRESENTATA NELL'ECCELLENTISSIMO CONSIGLIO NEL 17 APRILE M.D.LXXXIX., Μετάφραση Στέργιου Γ. Σπανάκη, ΜΝΗΜΕΙΑ ΤΗΣ ΚΡΗΤΙΚΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ, Τόμος Ι, σελ. 138-139, ΒΙΚΕΛΑΙΑ ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ 1940